Jan van Leeuwen - Dag van het Nationaal Park

Je zou hem zeker geen 79 geven. Jan de Leeuw is een actieve Texelaar die zich maar al te graag inzet voor de natuur. Hij deed onderzoek op Texel en raakte zo verknocht aan het eiland, dat hij zijn spullenboel pakte en met zijn gezin en onderzoekgroep 30 jaar geleden vanuit Delft naar Texel vertrok. Hij had een mooie carrière bij het onderzoeksinstituut en werkt nu nog als gastwetenschapper. Sinds een jaar of 10 geeft hij veel lezingen en excursies over van alles wat met de natuur te maken heeft.

“Toen ik voor het eerst bij de duinvalleien op Texel kwam, zag ik hoe mooi de natuur kan zijn. Ik stond daar te midden van de Parnassia’s en ik was intens blij. Ik verloor mezelf op dat moment echt in de natuur.”

Vrijheid op Texel

Toen Jan met zijn gezin een maand op Texel woonde, grapte hij: ‘Nou jongens, ik kan weer terug naar Delft. Gaan jullie mee?’ Daarop antwoordden de kinderen in koor: ‘Neee!’. De vrijheid op het eiland, de mooie natuur, de deur en fiets open kunnen laten; ze wilden niets liever dan op het eiland blijven. Jan en zijn vrouw gingen er nooit weg. Een van de drie kinderen streek na vele omzwervingen weer neer op het eiland.

Geschiedenis van het gebied

Het duin bij Ecomare is een van de favoriete plekken van Jan, vanwege het bijzondere uitzicht. “Daar kun je goed zien hoe Texel is ontstaan, welke verschillende vormen van vegetatie er zijn en waarom het een Nationaal Park is”. Het liefst laat hij gebieden aan mensen zien aan de hand van de ontstaansgeschiedenis: “Iedereen vindt de Slufter fantastisch en dat is het ook, maar eigenlijk is het niks anders dan een mislukte polder. Ik wil mensen laten zien hoe bijzonder én kwetsbaar de natuur is en hoe alles zich zo heeft gevormd.”

Ontroerd door de natuur

Een keer gaf Jan een excursie aan een groep Belgen. De groep was zo geïnteresseerd en stelde zoveel vragen, dat de excursie enorm uitliep: “Na afloop zei een van de deelnemers dat hij tot in het diepst van zijn ziel geroerd was. Ik zei ‘zeker een Belgische mop?’ En toen begon hij te huilen! Hij had zo veel geleerd en keek nu met zulke andere ogen naar de natuur. Het ontroerde hem echt. Mooi, toch?”

Zelf maakte Jan ook zo'n moment mee. Toen hij voor het eerst bij de duinvalleien op Texel kwam, zag hij hoe mooi de natuur kan zijn. Hij stond daar te midden van de Parnassia’s en dacht “Wat is dit, is dit aangelegd?” Tegelijkertijd was daar die intense blijdschap. “Ik verloor mezelf op dat moment echt in de natuur.”

Toekomst voor kleinkinderen

Jan wil volgende generaties meegeven om zuinig te zijn met de natuur: “Ondanks dat veel natuur geen oernatuur is, zijn het wel landschappen waar de natuur weer een kans krijgt. Het is belangrijk om de CO2 uitstoot en stikstof naar beneden te krijgen. Hoewel het hier op Texel relatief meevalt, zie ik het landschap toch veranderen. Dit is van alle tijden, zo evolueert de aarde. Maar het gaat nu veel te snel. De planten en dieren kunnen het niet bijhouden.”

Toch ziet hij ook positieve veranderingen ontstaan: “de maatschappij en de politiek zien nu echt in dat er iets moet gebeuren.” Jan hoopt dat de natuur ondanks de klimaatveranderingen minstens zo mooi blijft als nu. Zijn oproep voor mede Texelaars is vooral: “Zie hoe mooi en bijzonder de natuur is. Alles hangt met elkaar samen. Zo zouden we b.v. zonder de schimmelnetwerken niet hebben bestaan.”