Onderzoek naar bedreigde tapuit

Het gaat niet goed met de tapuit in Nederland. In heel Nederland broedden in de jaren '70 nog duizenden tapuitpaartjes. De laatste jaren nog maar een paar honderd, waarvan zo'n 40 paartjes in de Eierlandse duinen in het Noorden van Texel. Reden voor het Nationaal Park Duinen van Texel en Staatsbosbeheer om in 2016 door onderzoeksbureau Sovon te laten uitzoeken hoe het met de tapuiten op Texel gaat.

Download het onderzoek 'Tapuiten in de Eierlandse Duinen op Texel in 2016'

Wat is er onderzocht?

De vragen die de onderzoekers wilden beantwoorden waren:

1. Hoeveel tapuiten broeden er echt? Normaal worden broedvogels gevolgd door het aantal bezette territoria (ingenomen gebiedjes) te tellen. Dat kan b.v. ook om alleen een zingend mannetje gaan.
2. Hoeveel jongen vliegen eruit? Zijn dit er meer of minder dan nodig is om dieren die sterven te vervangen? En hoe is het broedsucces in vergelijking met bv. de Noordduinen?

Hoe gaat zo'n onderzoek?

Alle nesten worden opgezocht, nauwkeurig ingemeten en wekelijks gecontroleerd totdat de jongen uitvliegen. Hierdoor is bekend hoeveel territoria en nesten er waren en wat het broedsucces is, uitgedrukt in het aantal uitgevlogen jongen. Jongen die minstens een week oud waren, en ook enkele volwassen vogels, zijn geringd met kleurringen om ze individueel herkenbaar te maken. Hierdoor kan hun overleven gevolgd worden en kan worden nagegaan of ze in de Eierlandse Duinen of ergens anders gaan broeden. Bij mislukte nesten is geprobeerd om vast te stellen waarom het mis ging.

De belangrijkste uitkomsten

In 2016 zijn 30 territoria van tapuiten in de Eierlandse Duinen vastgesteld, de meeste in het zuidelijk deel van het gebied. Dit aantal is vergelijkbaar met vorige jaren. De meeste tapuiten broeden in de oude duinen net achter de zeereep. Dit is ook het deel van de duinen waar nog de meeste dynamiek van stuivend zand is.

Van 29 paren is het nest gevonden. Er zijn dus geen aanwijzingen dat er te weinige nestgelegenheid (konijnenholen) is. Uit 26 nesten is minimaal één jong uitgevlogen. Er zijn in totaal 100 jonge tapuiten uitgevlogen; 3,3 per aanwezig broedpaar.

Mislukken

In of bij de zes mislukte nesten zijn dode jongen gevonden. Het mislukken is vermoedelijk veroorzaakt doordat door slecht weer of slechte voedselomstandigheden onvoldoende voedsel is aangevoerd. Het is echter niet uitgesloten dat ook is voorgekomen dat de voedselaanvoer stagneerde doordat een ouder is gepredeerd (opgegeten). Er is niet vastgesteld dat in 2016 nesten zijn gepredeerd.

Vergeleken

Vergeleken met de Noordduinen is er in de Eierlandse Duinen in 2016 per succesvol vrouwtje één jong minder per nest uitgevlogen. Een groot verschil. Maar omdat er in meer nesten jongen uitvlogen op Texel dan in de Noordduinen zijn er gemiddeld per nest ongeveer evenveel jongen uitgevlogen. In de Noordduinen zijn wel nesten gepredeerd, door o.a. Vos en Bunzing. Het lijkt erop dat de uitgevlogen jongen op Texel iets lichter waren. Het aantal uitgevlogen jongen in 2016 is niet voldoende om de sterfte te vervangen. In 2017 wordt het onderzoek voorgezet. Dan wordt ook met camera’s gekeken naar het aangevoerde voedsel. Iedereen kan helpen door kleurringen af te lezen en te melden via: frank.majoor@sovon.nl

Bron: Erik van der Spek, boswachter Staatsbosbeheer